DENEY YAPALIM

Çocuklar meraklı olur bilirsiniz. Peki bu meraklarını bilimsel çalışmalar ile desteklesek nasıl olur? Çocuklarınızla evde yapabileceğiniz basit billimsey deneyler. Öyle basıt deyip geçmeyin ama hepsi bir bilimsel temeli çocuklara anlatmanın en iyi yollarından birisi.

Gelelim deneylerimize;

HAVUÇ DENEYİ

Araç ve gereçler:Havuç, geniş bir tabak, su, çakıl taşları

Uygulama:Havuç, geniş bir bölümünden enine kesilir.geniş bir tabağa yaprakları yukarı gelecek şekilde yerleştirilir.Kabın içine su, havuçları tutması için de çakıl taşları konulur.Yaprakların çıkması ve büyümesi izlenir.

BİTKİ YETİŞTİRME DENEYİ

Bahçenin bir bölümü bitki yetiştirmek için ayrılabilir.çeşitli çiçekler ve sebzeler yetiştirilebilir.Sebze yetiştirmek için sebze fidelerinden yararlanılabilir.Maydanoz, yeşil soğan, domates, biber, patlıcan olabilir.

CANLILAR HAVASIZ ORTAMDA YAŞAYAMAZLAR

Araç ve gereçler: Düz tabak, cam fanus, canlı kelebek

Uygulama:Kelebeği düz tabağın üzerine koyunuz.Fanusu üzerine kapatınız.Bir kaç gün sonra kelebeğin yaşayıp yaşamadığını gözlemleyiniz.

BİTKİLER SUSUZ YAŞAYAMAZ

Araç ve gereçler:iki büyük bardak, su, sıvı yağ, aynı tür iki adet çiçek

Uygulama:Birinci bardağa su ve üzerine biraz sıvı yağ koyunuz.İçine yeşil bitkilerden birini koyunuz.İkinci bardağa yalnız sıvıyağ koyunuz ve içine aynı tür diğer bitkiyi bırakınız.Bardakları güneş alan bir yere koyup gözlemleyiniz.Yağ olan bardaktaki bitki kurur.Diğer bitki ise kurumaz.

BUHARLAŞAN SU NEREYE GİTTİ?

Araç-Gereçler:Balon,Pet Şişe,Leğen,Kaynama derecesinde su,soğuk su.

Uygulamaı: Deney için önce bir adet balon, bir adet küçük boy pet şişe, bir leğen ve kaynama derecesinde sıcak su gereklidir. Pet şişe içine soğuk su doldurulup balonla ağzı kapatılır ve leğenin içine yerleştirilir. Leğene kaynamış su doldurulur ve pet şişenin içinde durması sağlanır. Bir süre beklenir ve bekledikçe balonun şişenin içinde suyun buharlaşarak balonu şişirmesi gözlenir. Bu olayın nedenleri hakkında çocuklara sorular yöneltilir. Bu cevaplar doğrultusunda balonun neden ve nasıl şiştiği anlatılır.

MAKARNALARI SOLUCANA ÇEVİRELİM Mİ?

Bu deneyle çocukları hayrete düşürebilirsiniz.Solucan kılığına girmiş makarnalar su içinde dans ettikçe eminiz herkes şaşıracak...

Araç-Gereç:-Pişmiş çubuk makarna

-Derin bir kase

-1 bardak sirke

-1 bardak su

-Gıda boyası (isteğe bağlı)

-2 yemek kaşık kabartma tozu

Pişmiş makarnayı solucan büyüklüğünde olmak üzere küçük parçalara ayırın. Büyük bir kapta sirke ve suyu karıştırın. Daha sonra bu karışıma isteğinize bağlı olarak gıda boyası ekleyerek karıştırın. Yavaşça kabartma tozunu sonrada makarnaları ilave edin.

Makarnalar bir anda hayata dönüyorlar ! Sahte solucanlarınız ileri ve geri yüzüp su yüzeyine çıkacaklar.

Sirke ve kabartma tozu karışınca küçük gaz baloncukları oluştururlar.Bu baloncuklar solucanlara yapışarak onları yüzeye çıkarırlar.Sonra solucanlar dibe çöküp başka baloncukların kendilerine yapışmasını beklerler.

HAVADAKİ BASINÇ DENEYİ

Deneyin amacı:Havada basınç var mı?

Deneyde kullanılan araç gereçler:Bir bardak ve kağıt

Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6

Deneyin yapılışı:Bardağı tamamen su ile doldururuz.Daha sonra ağzını bir kağıtla kapatarak ters çeviririz.

Deneyin sonucu:Bardaktaki su dökülmez ;çünkü havadaki basınç belli bir kuvvette alttan basınç yapar.

HAVANIN VARLIĞI DENEYİ

Deneyin amacı:Hava var mı?

Deneyde kullanılan araç gereçler:Bir adet bardak ve kağıt.

Deneyin yapılışı:Elimize boş bir bardak alalım.Kağıdı iyice buruşturarak bardağın içine sıkıştıralım.İçi su dolu bir kaba bardağın ağzı aşağı gelecek şekilde daldıralım.Biraz bekledikten sonra aynı şekilde bardağı çıkaralım.

Deneyin sonucu: Su ile kağıt arasında kalan hava suyun kağıda ulaşıp ıslatmasını engelledi.

YÜZEN YUMURTA DENEYİ

Deneyin amacı:Tuzlu suyun yoğunluğu

Deneyde kullanılan araç gereçler:Büyük bir cam bardak,su tükenmez kalem,taze yumurta,tuz,tatlı kaşığı.

Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6

Deneyin yapılışı: Su dolu bir kabın içine yumurtayı yavaşça bırakın yumurta dibe çökecektir;çünkü yumurta daha yoğundur.Daha sonra suya on tatlı kaşığı tuz konur ve yumurta tekrar suya bırakılır.Bu sefer yumurtanın yüzdüğünü göreceksiniz.

Deneyin sonucu:Tuzlu suyun yoğunluğu çoktur.

KÖKLENEN PATATES DENEYİ

Araç ve gereçler: Patates, kavonoz, su

Deneyin yapılışı:Filizlenmiş bir patates dibinde su olan bir kavanoza yerleştirilir.Kavanoz aydınlık bir köşeye konur.Patatesten çıkan köklerin aşağıya doğru, yaprakların da yukarıya doğru filizlenip büyümesi izlenir.

BUHARLAŞMA DENEYİ

Deneyin amacı:Buharlaşmanın nasıl gerçekleştiği

Deneyde kullanılan araç gereçler: Bu kabı

Deneyin yapılışı: İçinde su dolu kabı güneşe bırakınız .Birkaç saat sonra suyun ne olduğu çocuklarla incelenir.

Deneyin sonucu: Bu,güneş tarafından ısıtılır.Isınan su buharlaşır ve havaya karışır.

TOPRAKTA HAVA DENEYİ

Deneyin amacı:Topraktaki hava var mı?

Deneyde kullanılan araç gereçler:Kavanoz,toprak

Deneyin yapılışı:Bir kavanoza yarısına kadar toprak koyulur.Toprağın üzerine de su koyulur.

Deneyin sonucu:Toprak yüzeyinde küçük hava kabarcıklarının oluştuğunu ve bunlardan bir kısmının su içinde yükseldiği görülür.

MUM DENEYİ

Deneyin amacı:Havadaki oksijen yanmayı sağlar mı?

Deneyde kullanılan araç gereçler:Mum ,cam bardak

Deneyin yapılışı:Bir mumu alıp yakarız ve üzerini bardakla kapatırız.Mum bir süre sonra söner.

Deneyin sonucu:Havasız yerde yanma olmaz.Oksijen yanmayı sağlar.

YAĞMURUN YAĞMASI DENEYİ

Deneyin amacı:Yağmur nasıl oluşur?

Deneyde kullanılan araç gereçler: Su,çaydanlık

Deneyin yapılışı:İçine bir miktar su konulan çaydanlık ocağa konur.Kaynadıktan sonra ,çaydanlığın ağzından buhar çıkmaya başlar.B u sırada kapağı hafifçe havaya kaldırılır ve buharın kapağa çarpması sağlanır.

Deneyin sonucu:Kapağa çarpan su taneciklerine dönüşür ve tekrar çaydanlığa dökülür.

ELEKRİKLENME DENEYİ

Deneyin amacı:Elektriklenme nasıl oluşur?

Deneyde kullanılan araç gereçler, Lastik çubuk,yünlü kumaş,kağıt parçaları.

Deneyin yapılışı:Kağıt parçalarını masanın üzerine dökeriz.Daha sonra plastik çubuğu kağıtlara dokundururuz.Birde plastik çubuğu yünlü kumaşa sürtüp ardından kağıtlara dokundururuz.Ve çocukların farkı anlamalarını sağlarız.

Deneyin sonucu:Elektrikle yüklenen kağıt parçalarını çektiği görülür.

ERİME- DONMA DENEYİ

Deneyin amacı:Erime ve donma nasıl meydana gelir?

Deneyde kullanılan araç gereçler:İspirto ocağı,buz ve kap

Deneyin yapılışı:Buzlar kaba konularak ispirto ocağında ısıtılır.Daha sonra eriyen su tekrar bir kaba konulup buzluğa yerleştirilir ve donması sağlanır.

Deneyin sonucu:Erime ve donma suyun ha değişimidir.

ELEKTRİKLENME

Deneyin amacı:Elektrik boşalması nasıl gerçekleşir?

Deneyde kullanılan araç gereçler:Yünlü kazak,tarak

Deneyin yapılışı:Bulunduğumuz ortamı karatalım.Daha sonra Bir arkadaşımızın yünlü kazağını çıkarmasını gözleyiniz.Aynı şekilde bir arkadaşımızın saçını taramasını gözlemleyiniz.

Deneyin sonucu:Her iki durumda da kıvılcım görülür ve çıtırtı sesi duyulur.

RENKLİ ÇİÇEK DENEYİ

Deneyin amacı:Renkli çiçek nasıl oluşur?

Deneyde kullanılan araç gereçler:Beyaz karanfil,kırmızı ve mavi mürekkep

Deneyin yapılışı:Çiçeğin sapını boylamasına ikiye kesin.Bir tarafını mavi ,diğer tarafını kırmızı mürekkepli kaba koyun ve gözleyin.

Deneyin sonucu:Ertesi gün çiçeğin bir tarafının mavi bir tarafının kırmızı olduğunu göreceksiniz.

DEPREM DENEYİ

Deneyin amacı: Deprem nasıl meydana gelir?

Deneyde kullanılan araç gereçler:Kibrit kutuları,karton

Deneyin yapılışı:Kartonun üzerine kibrit kutuları dizilir ve aniden karton alttan çekilir.

Deneyin sonucu:Kibrit kutularının devrildiği görülür.

GECE- GÜNDÜZ DENEYİ

Deneyin amacı:Gece-gündüz nasıl oluşur?

Deneyde kullanılan araç gereçler:El feneri,dünya maketi

Deneyin yapılışı:Feneri yakarak bir noktaya işaret koyun ve dünyayı aydınlatın.Bir tarafından da dünyayı döndürün.Olayın çocuklar tarafından gözlenmesini sağlayın.

Deneyin sonucu:Böylece işaretli bölgenin bir aydınlık bir karanlık olması sağlanır.

YANARDAĞ DENEYİ

Deneyin amacı:Yanardağ nasıl oluşur?

Deneyde kullanılan araç gereçler:

Soda,bulaşık deterjanı,üç yemek kaşığı dolusu sirke,pamuk,kap,ince taneli toprak.

Deneyin yapılışı:Kaba bir çay kaşığı kadar soda koyun.Kabın 1/3’ni sıcak suyla doldurun ve karışımı iyice çalkalayın.Kum yada toprakla bir yanardağ oluşturun.Toprağın iç kısmına kabı yerleştirin ve içine sirkeyi dökün.

Deneyin sonucu: Oluşan karışım yanardağ gibi püskürür.

ÇÜRÜYEN DİŞ DENEYİ

Deneyin amacı:Fırçalanmayan, kirli kalan dişlerin çürümesi

Araç gereçler:Beyaz lego, ekmek kırıntıları, su, kavanoz

Deneyin yapılışı:Kavanoza su doldurulu.İçine ekmek kırıntıları koyulur.Daha sonar beyaz bir lego bu kavonozun içine konulur.Deney her gün gözlemlenir.Gün geçtikçe beyaz legonun üstünün küflendiği görülür.

GÖK GÜRÜLTÜSÜ DENEYİ

Deneyin amacı:Gök gürültüsünün oluşumunu görmek

Deneyde kullanılan araç gereçler:Kese kağıdı

Deneyin yapılışı:Kese kağıdı iyice şişirilir ,ağzı sıkıca tutulur.Daha sonra kese kağıdına hızla vurulur.

Deneyin sonucu:Kese kağıdı gürültü ile patlayacaktır.

ŞİMŞEK DENEYİ

Deneyin amacı:Şimşek nasıl oluşur.

Deneyde kullanılan araç gereçler:İki adet balon

Deneyin yapılışı:İki balonda ilk önce şişirilir.karanlık bir odada ayrı ayrı balonlar halıya sürtülür ve daha sonra iki balon da birbirine yaklaştırılır.

Deneyin sonucu:Bulut kümelerinin aralarındaki sürtüşmeden doğan elektrik akımı şimşek olarak ortaya çıkar.

FASÜLYE ÇİMLENMESİ DENEYİ

Deneyin amacı:Çimlenme nasıl meydana gelir?

Deneyde kullanılan araç gereçler:Kap,pamuk,fasulye,su

Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6

Deneyin yapılışı:Bir kaba pamuk tabakası yerleştirilir.üzerine fasulyeler konulur.Daha sonra ince bir tabaka pamuk yerleştirilir. Ve sulanır.

Deneyin sonucu:İki hafta sonra çimlendiğini göreceksiniz.

EROZYON DENEYİ

Deneyin amacı:Erozyon nasıl gerçekleşir?

Deneyde kullanılan araç gereçler:Toprak,saç kurutma makinesi

Deneyin yapılışı:Toprağı tepe şeklinde yığın.Saç kurutma makinesiyle rüzgar etkisi yapın ve gözleyin.

Deneyin sonucu:Rüzgar etkisiyle toprak kayması olacaktır.

BALIKLARIN YÜZMESİ DENEYİ

Deneyin amacı:Balıklar nasıl yüzer?

Deneyde kullanılan araç gereçler:Naylon torba,su,leğen

Deneyin yapılışı:Birinci naylon torbaya bir bardak su koyulur ve hava kalmadan sıkıca bağlanır.İkinci torbada aynı şekilde yapılır ama ona hava üflenir.Ve su dolu leğene bırakılır.Hava olan torba yüzer.

Deneyin sonucu:Balıkların yüzme keselerinin içinde hava vardır.Böylece kolay yüzerler.

GÖKKUŞAĞI DENEYİ

Deneyin amacı:Gökkuşağı nasıl oluşur?

Deneyde kullanılan araç gereçler:Ayna,su,güneş

Deneyin yapılışı:Ayna ilk önce ıslatılır.Daha sonra güneşin yansıması ile ayna duvara yansıtılır.

Deneyin sonucu Duvara gökkuşağı yansıması gerçekleşir.

İŞİTME DENEYİ

Deneyin amacı:İşitmenin gerçekleşmesi ve neye ait olduğunun tanımlatılmasını sağlamak.

Deneyde kullanılan araç gereçler:Farklı ses araçları

Deneyin yapılışı:Çeşitli sesler çıkartılır.

Deneyin sonucu:Çıkan sesin neye ait olduğunu bulması sağlanır.

İSKELET DENEYİ

Deneyin amacı:İskeletin görevinedir?

Deneyde kullanılan araç gereçler:Makas,silgi,kağıt,yumuşak tel.

Deneyin yapılışı:Kağıt insan şeklinde kesilir.Ayakta tutulmaya çalışılır.Durmadığı görülür.Daha sonra kağıda iskelet gibi yumuşak telle şekil verilir.

Deneyin sonucu:İskeletin insan vücudunu ayakta tutuğu kanısına varılır.

ÇİM ADAM

Deneyin amacı:Çim olayının gözlenmesi.

Deneyde kullanılan araç gereçler:Bayan çorabı,talaş,çim tohumu.

Deneyin yapılışı:Bayan çorabına ilk önce çim tohumu konur.daha sonra talaşla kapatılır ve dikilir.Yüzey kısmına insan şekli verilir(düğmelerle).

Deneyin sonucu:İki hafta içinde çim adamın kafasında çimler çıkar

CANLANAN MAYA

Bir kabın içine 4 çay kaşığı maya,dört yemek kaşığı ılık su ve iki çay kaşığı şeker koyarak akıcı bir karışım hazırlayalım.Karışımı bir şişeye doldurup ağzına da bir balon geçirelim.Şişeyi güneş gören bir pencere önüne,kaloriferin yanına veya ılık su dolu bir kabın içine koyup bekletelim.Bir süre şişenin içindeki karışımın büyüdüğünü,balonun ise şiştiğini göreceğiz.

(Hazırladığımız karışımla birliktemayanın içindeki bakteriler hızla şişmeye başlar ve balonu şişirir)

PATATES DENEYİ

Öğretmen öğrencilere “Çocuklar ellerimizi neden yıkarız?” sorusunu yöneltir, çocukların cevaplarını alır. “Şimdi bir deney yapacağız. Bu deneyle ellerimizi neden yıkamamız gerektiğini daha iyi anlayacağız.” denilerek “Patateste bıraktığımız izler” konulu deney yapılır. İki patates alınıp yıkanarak kabukları soyulur. Patateslerden biri kirli ellerle tutulup kavanoza konulur. Sonra eller sabunla yıkanır ve temiz ellerle diğer patatese dokunulur, o da bir kavanoza konulur. Kavanozlara etiket yapıştırılır. Kavanozların ağzı kapatılarak, loş ve sıcak bir yere konulur. Bir kaç gün sonra kavanoz kapakları açılarak patatesler incelenir. İki patates arasındaki farklar konuşulur.

HAYVANLARIN YUVALARI

“Çocuklar, insanların olduğu gibi hayvanların da evleri, yuvaları vardır.” denilerek hayvanların ve yuvalarının olduğu resimler incelenir. Bahçeye çıkılır. Çocuklardan çeşitli uzunlukta ince dal parçaları toplamaları istenir. Toplanılan dal parçaları sınıfa getirilir. Dal parçaları daire şeklinde üst üste konularak kuş yuvası oluşturulur. Fen ve matematik köşesinde hayvanlara ait yuvaların olduğu resimlerin yanında sergilenir.

RENK BULMACA

Çocuklar faaliyet masalarına alınır. Çalışılacak alana gazete kâğıtları serilir. Çocuklara buz kalıpları ve damlalıklar dağıtılır. Her çocuğun buz kalıbına toz boyaları sulandırarak hazırlanan kırmızı, mavi ve sarı renkteki karışımlardan bir parça konulur. Çocuklardan bu karışımları ve damlalıkları kullanarak buz kalıbının boş olan gözünde yeni renkler elde etmeleri istenir. (Örneğin kırmızı ile mavi rengi karıştırarak mor renk elde etmek ya da mor içine sarı renk damlatarak oluşan rengi tanımlamak.) Çocukların mümkün olduğunca çok rengi karıştırıp yeni renkler elde etmelerine yardımcı olunur. Beyaz ve siyah boya kullanarak bir rengin açık ve koyu tonlarını elde etmeye dikkat çekilerek bu yönde deneme yapmaları için yönlendirmeler yapılır.

LİMON DENEYİ

Limon suyunun yiyecekleri koruduğunu göstermek için şöyle bir deney yapılır.

Elma bıçakla ikiye kesilir. Parçalardan birine limon suyu sürülür. Elma parçaları iki ayrı tabağa konularak 1 saat kadar beklenir.

Limon sürülmüş elmanın daha taze kaldığı, diğerinin karardığı gözlemlenir. (Doğrudan havayla karşı karşıya kalan meyve ve sebzelerin yüzeyindeki enzimler; havanın etkisiyle taze dokuyu tahrip eder. Limon suyu bozulmayı yavaşlatır. Limonlu meyve ve sebzeler tazeliklerini daha uzun süre korur.)

SABUN VE TEMİZLEME

Süt üzerine biraz mürekkep akıtılır.daha sonra sütün renginin değiştiği çocuklara gösterilir.mürekkepli sütün içine bir kaç damla sıvı bulaşık deterjanı damlatıldıktan sonra tekrar çocuklara gösterilir.bu sefer deterjanın mürekkebi dağıttığı gözlenir.

ZIPLAYAN PARA

Uzun boyunlu bir şişeyi derin bir kaba koyun.şişenin ağzını ıslatın ve üzerine madeni bir para yerleştirin.sonrada kaba sıcak su koyun ve gözleyin.

sonuç: sıcak su şişenin içindeki havayı ısıtır.hava genleşir ve parayı yukarı doğru iter.

TAT ALMA DENEYİ

Deneyin amacı:Yiyecekleri yalnız tadarak tanıma ,ekşi-tuzlu-tatlı-acı kavramlarını ayırt etmelerini sağlama.

Deneyde kullanılan araç gereçler:Tuz,şeker,limon,biber

Deneyin yapılışı:Çocuğun gözleri bağlanır ve tek tek tattırılır.

Deneyin sonucu:Yiyecekleri ayırt etmeleri sağlanır.

DOKUNMA DENEYİ

Deneyin amacı: Sert ve yumuşak maddeleri tanımlayabilme.

Deneyde kullanılan araç gereçler: Pamuk,taş

Deneyin yapılışı:Çocuğun gözleri bağlanır ve pamuğa ve taşa dokunması sağlanır.

Deneyin sonucu:Yumuşak olanın pamuk sert olanın taş olduğu sonucuna varılır.

HAVA DENEYİ

Deneyin amacı:Hava gerekli mi?

Deneyde kullanılan araç gereçler:Çiçek ve kavanoz

Deneyin yapılışı:Çiçeğin üzeri kavanozla kapatılır ve gözlenmeye başlanır.

Deneyin sonucu:Bir süre sonra havasız kalan çiçek solar.

KAĞITTAN ÇIKAN SESLER

Amaç :Kağıdın farklı uygulamalarla farklı sesler çıkardığını göstermek

Araç ve gereçler :Kağıt , makas

Deneyin yapılışı

1.Bir tabaka kağıt alın, kağıdı yırtın nasıl ses çıkardı ?

2.Kağıdı üfleyin,nasıl ses çıkardı ?

3.Kağıdı elinizle ovuşturun,nasıl ses çkardı ?

4.Kağıdı makasla kesin,nasıl ses çıkardı ?

TİTREŞİM DENEYİ

Amaç :Titreşimin havada ve suda yayılmasını görmek

Araç ve gereçler :Çukur bir tabak , 30 cm'lik mika cetvel

Deneyin yapılışı

1.Tabağı su ile ağzına kadar doldurun

2.Cetvelin bir ucunu masaya koyup, bir elinizle bastırın

3.Tabağı cetvelin boşta kalan ucuna yakın bir yere koyun

4.Diğer elinizle cetvelin boşta kalan ucuna iyice gererek serbest bırakın ve titreşimini sağlayın

MEGAFON DENEYİ

Amaç : Megafonun sesi topladığını gösterme

Araç ve gereçler : Karton,makas,yapıştırıcı

Deneyin yapılışı

1.Kartonu huni şekline getirin.

2.Huninin dar tarafından konuşun,bir arkadaşınız dinlesin.

3.Bu defada geniş tarafından konuşun,arkadaşınız dinlesin

4.Aynı uygulamayı arkadaşınız yapsın siz dinleyin.Duymanızda farklılıklar oluyor mu ?

SES DENEYİ

Amaç :İnce ve kalın sesler hakkında bilgi vermek

Araç ve gereçler :Çubuk,lastik bant,birbirinin aynı sekiz şişe

Deneyin yapılışı

1.Sekiz şişeyi yanyana aralıklı koyun.

2.Şişelerin içine gittikçe artan su koyun.

3.Tahta çubuğun ucuna lastik bant sarın.

4.Çubuğun bant sarılmış ucu ile şişelere sırayla vurun.

Müzikteki gam sesini çıkarmaya çalışın.Eğer çıkmazsa şişelerdeki su miktarını ayarlayın.

TAŞ İNCELEME

Amaç: Taşların özelliklerini inceleme.

Araç-gereçler :Çeşitli taşlar, büyüteç, terazi, plastik

kutu, karton kutu, bez torba, metal kutu, çekiç.

Bir çevre gezisi dönüşünde öğretmen çocuklardan

taşlar toplamalarını ister. Daha sonra taşlar fen köşesine

konur ve bir büyüteç yardımı ile incelenir. Taşlar büyük,

küçük, yuvarlak, beyaz diye sınıflandırılır. Daha sonra fen

köşesindeki bir terazi yardımı ile taşlar tartılır ve ağırdan

hafife sıralanır.

Öğretmen çocuklardan taşları plastik bir kutu, karton

bir kutu, bez bir torba ve metal bir kutu içerisine koyarak

sallamalarını ve çıkardıkları sesleri dinlemelerini ister.

Neden farklı sesler çıktığı tartışılır. Daha sonra bez torba

içerisindeki taşlara çekiç ile vurularak parçalanmaları

sağlanır. Torba içerisindeki taşlar masanın üzerine boşaltılır

ve büyüteç yardımı ile taşlardaki değişimler incelenir

Yağmur ve rüzgarın taşlan aşırdırmas üzerine konuşulur.

MIKNATIS DENEYİ

Amaç: Mıknatısın özelliklerini öğrenme

Araç-gereçler: Mıknatıs, ataç, taş, tahta, alüminyum

kaşık, pirinç yüzük, bakır tel, cam.

Öğretmen, kum havuzuna demir ve demir olmayan

bazı nesneler gömer (ataç, taş, tahta, alüminyum kaşık,

pirinç yüzük, bakır tel ....gibi). Çocuklara bir mıknatıs verir

ve mıknatıs yardımı ile kum içerisindeki demirden yapılmış

nesneleri aramalarını ve mıknatısın tutmadığı nesneleri

bulmalarını ister. Deneyin sonunda mıknatısın tuttuğu ve

tutmadığı maddeler sınıflandırılır Mıknatısın neden bazı

nesneleri tutarken bazılarını tutmadıkları tartışılır.

RÜZGARIN GÜCÜ

Amaç: Rüzgar gücü ile çeşitli nesneleri hareket ettirme.

Araç-gereçler: Mantar tıpa, kağıt, kus tüyü, yaprak,

kumaş parçası, taş, tahta parçası.

Öğretmen, sınıfa çeşitli ağırlıklarda nesneler getirir.

Örneğin mantar tıpa, kağıt, kuş tüyü, yaprak, kumaş

parçası, taş, tahta parçası gibi. Çalışmaya başlamadan,

çocuklardan nesneleri teker teker ellerine alarak ağırlıklarını

hissetmelerini sağlar. Daha sonra çocuklardan rüzgar ile

bu nesnelerden hangilerinin ne kadar uzağa gidecekleri

hakkında tahminler yapmalarını ve üfleyerek bu nesneleri

hareket ettirmelerini ister. Deneyin sonunda çocukların

yorumlarını dinler. Çalışmanın sonunda nesneleri ağır ve

hafif olarak sınıflandırmalarını isteyebilir.

GÜNEŞ IŞIĞININ TAT DEĞİŞİMİNE ETKİSİ

Araç ve gereçler:elma, bıçak

Deneyin yapılışı:Bir elmayı iki parçaya ayıralım.Parçalardan birini güneş ışığı alan bir yere ötekini gölgeye koyalım.Bir iki gün aralıklarla elmaların tadına bakalım.Işıkta kalan parçanın tadında daha çok değişme olduğunu anlarız.

AĞIRLIĞIN UYGULADIĞU KUVVET

Amaç:Ağırlığın kollarımıza uyguladığı kuvveti hissedebilmek

Araç ve gereçler:4 adet kitap

Deneyin yapılışı:Bir öğrenci kollarını öne doğru, gergin olarak uzatsın.Kolunuz yatay durumda olsun.Kitapları üst üste koyarak uzatmış olduğunuz kolunuzda avcunuzun üstüne yerleştiriniz.Bir sure böylece bekletiniz.Elinizi aşağıya doğru bastıran bir etkinin varlığını hissedebiliyor musunuz?Bu etkiye karşı koymak için kol kaslarınızın gerildiğini, kollarınızın yorulduğunu hissedebiliyor musunuz?

Kitaplar ağırlıklardan dolayı kollara bir kuvvet uygular.sanki kollarınız aşağıdan bir kuvvet çekiyormuş gibi hissedersiniz.Bu kuvvet yer çekimi kuvvetidir.

Amaç :Çeşitli nesnelerin suyu emme özelliğini gözlemleme.

Araç-gereçler: Naylon, yün, pamuk vb. gibi kumaş

parçaları.

Öğretmen sınıfa çeşitli dokulardan oluşan kumaş

parçaları getirir ve çocuklara bu kumaşlara dokunarak

hangilerinin suda ıslandığında suyu çekeceğini, hangilerinin

suyu çekmeyeceğini sorar. Bu şekilde çocuklardan

kumaşları sınıflandırmalarını İster. Daha sonra çocuklardan

ellerindeki kumaşlara bardaktan su boşaltarak test etmelerini

ister. Testin sonucunda çocuklardan "Neden bazı

kumaşlar suyu çekerken bazılarının çekmediği" ile ilgili

yorumları dinlenir, ayrıca yağmurlu ve karlı günlerde nasıl

giyinmemiz gerektiği konusunda konuşulur.

BİR ARTI HER ZAMAN İKİ ETMEZ

Deney Araç-Gereçleri:Bir sürahi,Ilık ve soğuk su, şeker

Deneyin Yapılışı:Bir sürahinin dışına bant yapıştırın. Bir bardak ılık suyu bu sürahinin içine boşaltın ve bulunduğu yeri işaretleyin. İkinci bardağı da ilave edip, suyun ulaştığı yeri yine işaretleyin. Şimdi sürahiyi boşaltın ve içini iyice kurulayın. Bu sefer 1 bardak su ve bir bardak şekeri sürahiye boşaltın, karıştırın ve biraz önce işaretlediğiniz yere ulaşıp ulaşmadığına bakın.

İki bardak su ile bir bardak su ve bir bardak şeker karışımının aynı seviyeye ulaşmadığını göreceksiniz.

SESİN YOLU

ARAÇ VE GEREÇLER: 1 Litrelik pet şişe, Küçük bir mum, Bir parça naylon, Lastik bant

Öğretmen çocukların ilgilerini çekerek etrafında toplanmalarını sağlar. Gerekli malzemeleri önüne koyar. İlk olarak malzemelerin ne olduğunu gösterir ve isimlerini söyler. "Çocuklar, elimde arkası kesilmiş bir pet şişe, naylon ve lastik bant var. Sizce bunlarla ne yapılabilir?" diye sorularak tek tek çocukların fikirleri öğrenilir. Daha sonra öğretmen naylon parçasını pet şişenin arkasını örtecek şekilde kapatır ve lastik bandı takarak naylonun iyice gergin olmasını sağlar. Bu işlem tamamlandıktan sonra “bu haliyle şişe neye benzedi, bundan ne olabilir, acaba ses çıkarır mı?” gibi sorular yöneltilerek çocukların fikirleri öğrenilmeye çalışılır. Öğretmen şişenin arkasına vurarak çıkan sesi çocukların dinlemelerine ve aynı işlemi kendilerinin de yapmalarına rehberlik eder.

Daha sonra öğretmen, “evet çocuklar şişemizden çıkan sesi dinledik ama; daha burada mumumuz var, çakmağımız var. Sizce bunlarla ne yapabiliriz?” diye sorarak çocukların fikirlerini öğrenir.Son olarak öğretmen çakmakla mumu yakar. Şişeyi yaklaşık mumun 2-2,5 cm uzağında tutarak, diğer eliyle şişenin arkasına vurur. Muma ne olduğu gözlenir.Mumun neden söndüğü hakkında tartışılır.Şişenin içinde toplanan sesin, bizim şişeye kuvvetle vurmamız sonucunda yayılarak mumu söndürdüğü açıklanır. Aynı işlemi çocuklarında tekrar etmelerine rehberlik edilir.

BASINCIN KATILARA ETKİSİ

Deney araç-gereçleri:Tahta ince çubuk , tahtayı kırmak için kullanılacak bir sopa ve gazete

Bu deneydeki amacımız basıncın etkisini görebilmek . Bir masanın üzerine ince bir tahta konur masaya oranı yaklaşık aşağıdaki gibidir. bir başka tahta ile hızla vurulur. Yanlız kırılmayıp sıçrayacağıda göz önüne alınıp dikkatli olunması gereklidir. Tahtaya vurulunca tahtanın kırılmadığı görülür.

Daha sonra aynı deney masanın üzerine koyduğumuz tahta çıtanın üzerine açılmış gazete konularak tekrarlanır. Elimizdeki tahtayla vurulunca tahyanın kırılmadığı görülür. Çok hafif olan gazete tahtanın kırılmasını üzerine etkiyen hava basıncı ile engellemiştir.

Patates Pili

Araç ve gereçler: büyük bir patates veya limon ya da limon suyu 10 cm çelik tel (çivi, kanca, ataş vb.) 10 cm sert bakır tel DC voltmeter Çelik telin bir ucunu patatesin bir yanına saplayın, patatesin diğer yanına da bakır teli saplayın. Voltmetrenin negatif ucunu çelik tele, pozitif ucunu da bakır tele bağlayın. Voltmetre 1/2 Volt elektrik yükü göstermeli. Patates yerine limon veya küçük bir bardak limon suyu da kullanabilirsiniz. Telleri birbirlerine yaklaştırarak deneyi tekrarlarsanız voltajın değiştiğini görebilirsiniz. Oluşan voltaj patates ile çelik ve bakır teller arasındaki kimyasal etkileşimin bir sonucudur.

IŞIĞIN KIRILMASI

Amaç:Işığın farklı ortamda yayılırken kırıldığını görme

Deneyin yapılışı:Çay bardağı içersine kalemi koyarak su yokken görüntüsünü inceleyiniz.Sonra başka bir bardağa su koyarak kaleme bakınız.Kalem nasıl görünüyor?Bardağa su koyarken kalemin duruşu değişmediği halde görüntüsü değişmiştir.Su içindeki kalemden ışığın havaya çıkarken kırılması nedeniyle biz kalemi kırılmış gibi görürüz.

AĞIRLIK DENEYİ

Araç ve gereçler:Büyük bir kap, taş ve yaprak, su

Deneyin yapılışı:Kaba ilk once su konur.Ve içine taş atılır.taşın çöküşü izlenir.Daha sonar suyun içine yaprak atılır.Yaprak çökmez.Çünkü suyun ağırlığı daha fazladır.

SUYUN NİTELİĞİ

Araç ve gereçler:3 tane kap, sıcak, soğuk ve ılık su

Deneyin yapılışı:3 kap hazırlanır.Bunların birine sıcak, birine soğuk, birine de ılık su konur.Çocuklar parmaklarını bu kaplara sokarak gözlem yaparlar.

GÜNEŞİN İNCELENMESİ

Araç ve gereçler:Güneşli hava, cam

Deneyin yapılışı:Güneşli bir havada çocuklara boyanmış camlar verilir ve güneşe baktırılır.

KATILARDA GENLEŞME NASIL OLUR?

Araç ve gereçler:Konserve kavanozu, sıcak su, leğen

Deneyin yapılışı:ağzı sıkıca kapalı conserve kavanozunun kapağını sıcak su kabının içine oturtunuz.Bir sure bekleyiniz.Kavanozun kapağını açmaya çalışınız.Kavanozun kapağı açıldı mı?Evet kavanozun kapağı kolayca açılır.Çünkü katı bir madde olan metal kapak ısının etkisiyle genleşir.